Jump to content

User:Emplexis/Karl von Utenhove

From Wikipedia, the free encyclopedia
Karl von Utenhove, 1598 copperplate engraving by Theodor de Bry in the style of a contemporary portrait of Crispin de Passe d. Ä.

Karl von Utenhove, Gentleman van Nieuwland, also Karel von Utenhove and Carolus von Utenhove (born March 18, 1536 in Ghent; died August 31, 1600[1] in Cologne) was a Flemish humanist philologist and poet, who was active in Basel, Paris, London, and the Lower Rhine Region (Niederrhein).

Life[edit]

Karl von Utenhove (also van Uytenhofen, Vtenhouius Neochthonis, et al) was the son of Karl von Utenhove the Elder, gentleman of Merkeghem, Horsen, Nieuwland[A 1], Warenchem and Oosthoek (c. 1500–1580). His mother was Anna de Grutere († before 1556), and he was the uncle of Nicolas von Utenhove († 1527).[A 2] He dedicated a eulogy to his deceased mother Anna de Grutere. His father's second wife was Elisabeth [Anna?[Anna?] Wier, likely a relative of Johann Weyer (1515–1588), a physician from the Duchy of Cleve and opponent of witch-hunts.[A 3][2]

School years[edit]

Studies in Löwen and Basel (1555–1557)[edit]

In 1555 Karl von Utenhove, together with his school-friend Bonaventura Vulcanius (1538–1614), moved to the University of Leuven.

Handwritten „Pentastichon“ by Utenhove (lines 8/9: „οὐθὲν ὁ βίος“) for Bonificius Amerbach, 1555

Utenhove was a polyglot and wrote poems in at least 10 languages, including Flemish, German, English, French, Italian, Spanish, Latin, Greek, Hebrew, and Aramaic. As a humanist, Utenhove ("Uten-ho-vius) often wrote his name in a Hellenized translation as "Οὐθὲν-ὁ-βίος"—"three words, in which 'Nothing is this life' is hidden."[3]

Tutor in Paris (1557–1561)[edit]

In the winter of 1556/57, Utenhove traveled with his father and brother Johann to Paris. There, Utenhove was hired by renowned humanist Jean de Morel (1511-1581), who was the seigneur de Grigny et du Plessis-le-Comte, and his wife Antoinette de Loynes (1505-1567/68)[4] as a private tutor to their three daughters: Camille (1547–after 1611),[A 4] Lucrèce (1548/1549-1580), and Dianne (1550-1581). Jean de Morel was a creditor of Nostradamus (1503-1566), about whom Utenhove wrote the following ironic verses:

Nostra damus cu[m] verba damus, q[ui]a fallere Nostru[m] est,
Et cum verba damus nil nisi Nostra-damus.[5]
We give what is ours when we give words, because it is ours to deceive,
And when we give words, it is nothing other than 'we-give-what-is-ours.'

The Morel's house served as a center of intellectual life.[6] There Utenhove befriended Jean Dorat (1508–1588), Adrianus Turnebus (1512–1565), Denis Lambin (1520–1572), George Buchanan (1506–1582), François Olivier (1497–1560), Michel de L'Hospital (c. 1505-1573), as well as members of La Pléiade, a group of poets, such as Pierre de Ronsard (1524-1585) and Joachim du Bellay (c. 1522–1560). In the winter of 1558/59, Jan Kochanowski (1530–1584) visited Utenhove in France.

Embassy to England and Scotland (1561–1585)[edit]

In 1561 Utenhove traveled to England and Scotland with the French embassy as secretary to the prelate and diplomat Paul de Foix de Carmain (1528–1584). In London, Utenhove belonged to the literary circle around Queen Elisabeth I. In 1614 William Camden (1551–1623) addressed him as "Carolus Vtenhovius my good friend." bezeichnete ihn noch 1614 als „Carolus Vtenhovius my good friend“.[7] In 1614 Utenhove began an extensive letter correspondence with Mildred Cooke, Lady Burghley (1526–1589), who was the wife of Secretary of State William Cecil (1521–1598) and known as one of the most learned women in England. Auch Philip Sidney (1554–1586), Daniel Rogers (1538?–1591) and Robert Dudley, 1. Earl of Leicester (1532–1588) also belonged to Utenhove's circle of friends in England.

Studies in Basel (from 1567)[edit]

Düsseldorf (from 1570)[edit]

Düsseldorf and Köln (up to 1600)[edit]

Karl von Utenhove, portrait by Crispin de Passe the Elder, 1595

Correspondence[edit]

Family[edit]

Karl von Utenhove married Ursula von Vlodrop († nach 1604)[8] in 1570. Her father was Wilhelm IV. von Vlodrop († 1546),[A 5] gentleman from Grevenbicht, Rijckholt, Daelenbroeck, and Reckheim; her mother was Odilia von Hoeman († 1558), mistress of Odenkirchen and Leuth and lady of Reuland.[A 6]

Vlodrop[edit]

Siblings of Ursula von Vlodrop:[9][10][11]

  • Wilhelm V. von Vlodrop († 1564), Herr zu Rickolt und Leuth, Erbbannerherr des Herzogtums Luxemburg und der Grafschaft Chiny, 1531 und 1549 mit Odenkirchen belehnt, war seit etwa 1534 verheiratet mit Anna Margaretha von der Donck (* um 1515; † um 1561), Herrin zu Bicht, Papenhoven und Wolfrath. Deren Kinder:
    • Wilhelm von Vlodrop, jung verstorben.
    • Heinrich von Vlodrop, jung verstorben.
    • Odilia von Vlodrop (* um 1540; † 1620), Erbin von Odenkirchen, seit 1559 verheiratet mit Floris (Florentz) van den Boetzelaer (Botzlar) (* um 1532; † 1573), 1572 Burggraf von Odenkirchen, Herr von Aspern und Langerak, förderte die Reformation.
    • Alverade (Alberta, Alverta, Alveradis) von Vlodrop († 1606), Herrin zu Bicht, seit 1561 verheiratet I. mit Karl I. von Bronckhorst–Batenburg-Stein († 1580; ermordet in Köln), Herr von Barendrecht, verheiratet II. mit Philipp von Bentinck († nach 1608), Gubernator von Venlo und Straelen.
    • Anna von Vlodrop († zwischen 1578 und 1584), Herrin von Dalenbroek, seit etwa 1564 verheiratet mit Hattard (Harthart) von Palant († 1615), Herr zu Wiebelskirchen und Lindenberg, 1572 belehnt mit Wildenberg, später lothringischer Rat und Amtmann zu Sirck.
  • Maria von Vlodrop († vor 1563), seit 1532 verheiratet mit Johann IV. von Palant († vor 1556), Herr zu Weisweiler, Wildenburg, Nothberg, Berghe (Laurenzberg), Amtmann von Eschweiler. Deren Kinder:
    • Johann V. von Palant († nach 1564), verheiratet mit Anna von Gertzen genannt Sintzig († 1611), Erbin zu Langendorf, war 1559 Jülicher Amtmann von Wilhelmstein und Eschweiler,
    • (vermutlich) Anna von Palant (* um 1550; † 1599) war eine neulateinische Dichterin.
  • Hendrik († vor 1559).
  • Balthasar von Vlodrop († 1567), Herr zu Odenkirchen, Mitherr zu Reuland, seit 1537 auch Herr zu Leuth, war seit etwa 1542 verheiratet mit Katharina von Bylandt († um 1575), Herrin von Well und Bergen. Er gewährte in Leuth taufgesinnten Flüchtlingen aus den Spanischen Niederlanden Unterschlupf. Ihre Kinder:
    • Wilhelm von Flodrop († um 1600/05), Herr zu Leuth und Well, Erbbannerherr des Herzogtums Luxemburg, verheiratet seit 1574 mit Johanna (Anna) von der Feltz († 1613) zu Feltz und Paffendorf, Herrin zu Moersdorf, verlor als Anhänger Wilhelm von Oraniens (1533–1584) seine Güter in den spanischen Niederlanden, deren Kinder
      • Adrian Balthasar von Flodrop (* um 1580; † um 1656), verheiratet mit Isabella van Dorth († 1652),
      • Johann (Hans) Wilhelm von Flodrop († 1616), 1595 immatrikuliert in Herborn,
      • Otto Heinrich von Flodrop († 1619/20), 1595 immatrikuliert in Herborn,
      • Johann Bernhard von Flodrop († nach 1595), 1595 immatrikuliert in Herborn,
      • Anna Katharina von Vlodrop, verheiratet mit Werner II. von Bongart (1570–1645), Herr zu Wijnandsrade,
    • Odilia von Flodrop († nach 1566), Herrin von Odenkirchen und Mitherrin zu Reuland, heiratete 1560/61 Carsilius V. von Palant († 1606), Herr zu Ruyff und Breitenbend,
    • Anna von Vlodrop (1543–1584) heiratete I. 1565 Matthias von Loë († um 1575), Herr von Wissen und Veylar, Dost zu Goch, und II. 1575 Graf Johann van Horne (1531–1606), Herr von Boxtel.
  • Johanna, Nonne im Prämonstratenser-Kloster Wenau.

An aunt of Ursula von Vlodrop was:

Karl von Utenhove, who himself had no children, adopted his niece Anna von Palant and perhaps his relative Janus Gruterus.[12][13][14] Anna von Palant predeceased Karl von Utenhove by one year.

Utenhove family[edit]

Utenhove family coat of arms

Utenhove's „niece“ Anna von Utenhove (Utenhovia) (born around 1550; died after 1603) was considered an educated poet.[15] She acted as a scribe for her blind uncle.[16]

Publications[edit]

  • François de Thoor: In Callimachi hymnos latinis versibus expressos a Carolo Utenhovio (British Library, Sloane Manuscripts 1768, folio 6) ["On the hymns of Callimachus, written by Karl Utenhove in Latin verse"]
  • Jean Dorat: Greek Poetry based on Karl von Utenhove's edition of Callimachus with a Latin translation by Johanna Otho:[17] Callimachum qui omnes scribendis praevenit hymnis (Bibliothèque nationale de France Paris, Collection Dupuy 951, 151f) and N. N.: In Callimachum latinum Caroli Utenhovii epigramma (1566) (ebd., folio 77v)[18]
  • Legionum Epistolarum Utenhovii hecatontas aut centuria prima (currently an unpublished, handwritten collection of letters; Bibliothèque nationale de France Paris, MS fonds latin 18592), 1598 (Digitalisat der Bibliothèque nationale de France)
  • Guillaume Colletet (1598-1659), Life of Utenhove (Bibliothèque nationale de France Paris, Nouvelles acquisitions françaises, MS 3073, pages 489ff)
  • Poems to Elisabeth I., given to William Cecil in February 1561 (Public Record Office London, SP 70/48, pages 4v-9r)
  • Carmen aggratulatorium Caroli Utenhovii, ad Illustrem D. Robertum Dudleium a Regina Anglia Comitem designatum Ao 1564. 8 octrobris and 1564 mense Novembri Caroli Utenhovii in Robertu[m] dudleium a Regina Angliae Comitem Lecestriae designat[um]. In: Album Joannis Rotarii (Zentralbibliothetk der Universität Gent, Handschrift Nr. 2465)[19]
  • Letter [edition date conjecture: 1565, or during stay in Paris in 1559/61] from Paris to Jav von Utenhove the Elder. In: Jan Hendrick Hessels: Epistvlae et tractatvs cvm Reformationis tvm Ecclesiae Londino-Batavae historiam illvstrantes (1544–1622), Vol. II (Ecclesiae Londino-Batavae archivvm 3), Cambridge: Typis Acodemiae 1897, Nr. 76 und 77, p. 238f (Online-Ressource, accessed March 30, 2015)
  • Charles Utenhove fils a M. de Villiers. Nouvelles des Pays-Bas, Letter from June 20, 1567, and Charles Utenhove, le fils, au Comte Louis de Nassau / Dem Edelen Wolgebornen Hern, Hern Lodwichen, Graeffen zu Nassau, meinem gnedigen Hern, letter from September 19, 1566. In: G. Groen van Prinsterer: Archives ou correspondance inédite de la maison d'Orange-Nassau (PDF; 2,8 MB), 1. Ser., Vol. II. 1566, Leiden: S. & J. Luchtmans 1835, S. 295–298. Vol. III. 1567-1572, Leiden: S. & J. Luchtmans 1836, pp. 102–107 (Online-Resources, accessed March 31, 2011)
  • Letter of Carl Utenhove in verse from Cologne to Wilhem von Pilsum (Pylsom) († 1614),[20] 1588 (Archiv der Evangelischen Kirche im Rheinland, Düsseldorf, Bestand 4 KG 005 Evangelische Kirchengemeinde Düsseldorf, Nr. 20 Personalakten des Pfarrers Adolf Sondermann (Idiander) (1547/48–1629)[21])
  • Veronique Despodt: Veronique Despodt: Gentse Grafmonumenten en Grafschriften tot het einde van de calvinistische Republiek (1584), Vol. III Repertorium (PDF; 3,0 MB) (Lic. phil. Universiteit Gent), Gent 2000/01 (Online-Resource, accessed March 4, 2011)

Works[edit]

Independent Monograph[edit]

  • (attributed to Utenhove, but unclear) Le Trophée de la parole diuine victorieuse au pays bas, au quel est chanté l'estat, & le changement de la religion, à la gloire de Dieu, & à la confusio[n] de ses ennemis. A monsieur V. C. gentilhome G. & Poëte tresinsigne, o. O. [Gent: Guilelmus Manilus?] o. J. [1566/67?] (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)

Edited works and Editions[edit]

  • (Editor): Epitaphivm in mortem Henrici Gallorvm regis christianissimi, eius nominis secundi, per Carolus Vtenhovium Gandauensem, & alios, duodecim linguis / Epitaphe svr le trespas dv Roy Treschrestien Henri Roy de France, II de ce nom, en douze langues. Avltres epitaphes, par plvsievrs auteurs, sur le trespas du mesme Roy. Plvs, les epitaphes svr le trespas de Ioachim du Bellay, Paris: Robert Estienne 1560 (Google-Books)
  • (not extant; editor.): Latin Versions of the Hymns of Callimachus, c. 1566[22] [
  • (Editor): Georgii Bvchanani Scoti Poetae eximij Francisanus et fratres, Basel: Thomas Guarinus, 1568
  • (Editor): Xenia seu Ad illustrium aliquot Europae hominum nomina, Allusionum, (intertextis alicubi Ioach. Bellaij eiusdem argumenti versibus), Liber primus. Ad Elisabetham sereniß[imam]. Angl[iae]. Franc[iae]. Hib[erniae]. &c. Reginam, Basel [: Thomas Guarinus] 1568 (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
  • (Editor): Viri Nobiliss[imi] D. Karoli, K[aroli] F[ilii], Utenhovii Nevvlandiae Domini Aliorvmq[ue] Amicor[vm] Carmina Gratvlatoria Scripta In Honorem Simonis Toelmanni Svndatis. Pomerani Cvm. Doctoralia Ivris Vtrivsq[ue] Insignia In Celeberrima Marpvrgensi Academia Pvblice Conseqveretvr M.D.LXXXIIX. XXI. Novembr[is], Marburg: Paul Egenolff 1588
  • (Editor): Gratvlationes scriptae Cl. viro Dn. Gosvino Merckelbachio, I. U. Doctori renunciato in Marp. Academica Panegyri 2. Septemb. M. D. XCVI. à … Domino Karolo Vtenhovio, Domino in Neulandt, etc. aliis[que] Amicis, Marburg: Paul Egenolff 1596
  • (Editor): Mythologia Aesopica. Metro elegiaco reditta, Steinfurt: Theophil Caesar 1607 (Google-Books)

Contributions to collected works[edit]

Thematic Dedicatory Poems[edit]

  • Εἰς Αδριανοῦ Ίουνίου … βιβλία ἓξ πρὸς Ιωάννην Οθωνα Έπίγραμμα (= Epigram for Johann Otho about the six books of Adrian Junius). In: Hadrian Junius:[A 7] Hadriani Ivnii Hornani medici Animadversoru[m] libri sex, Basel: Michael Isengrin 1556 (Digitalisat der Universitätsbibliothek Basel)
  • Ad scholae Othonianae Iuuentutem μελὐδριον. In: Michael Neander: Aristologia Pindarica Graecolatina, Basel: Ludwig Lucius 1556, unnumbered (3 pp.) (Digitalisat der Universitätsbibliothek Basel)
  • Εἰς τὰ τῆς ἁγίης γλώττης Ερωτήματα τοῦ Νεάνδρου Μελύδριον (= Melydrion about the "School book of the Holy Language" of Neander ). In: Michael Neander (Hrsg.): Κατήχησις Μαρτείνου Λουθέρου ἡ καλουμένη μικρὰ, ἑλλήνικολατίνη / Catechesis Martini Lvtheri parua, Graecolatina, Basel: Johannes Oporinus 1556, p. 242 (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
    • (Reprint) In Sanctae linguae Erotemata Neandri, Μελύδριον.In: Michael Neander: Sanctae linguae Hebraeae erotemata, 2. Ed. Basel: Bartholomaeus Franck / Johann Oporinus 1567, p. 6 (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München) (not included in the Basel the first edition: Johann Oporinus 1556 (Digitalisat der Universitätsbibliothek Frankfurt a. M.))
  • Contribution in: Johannes Magnus: Historiae (qua vix alia lectu jucundior) de Gothorum, Sueonumque rebus gestis, Cologne: Johann Birkmann 1567[A 8]
  • In Italvm Fvnambvlvm in Sequanam lapsum, Aurati & Vtenhoij colloquiuum. In: Adriani Turnebi variorum Poematum silua o. O. [Basel: Thomas Guarinus] o. J. [1568], p. 172f (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
  • Εἰς τοῦ Κικέρωνοῦ ἱστορίαν… (= On the History of Cicero). In: Franz Fabricius:[A 9] M. Tvllii Ciceronis historia, per consvles descripta, & in annos LXIV distincta, 2. Ed. Cologne: Maternus Cholinus 1570[A 10]
    • (Reprint in:) M. Tullii Ciceronis Viri Consularis Historia, Hamburg: Zacharias Hertel 1672 (Google-Books)
  • In ornatissimi viri Gvielmi Mai Metagitnionis Saxonis Πολεμογραφίαν. In: Gulielmus Maius: Polemographia Belgica, Cologne: Peter Keschedt 1594 (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
  • In Publii comoedias Terentii, totidemque Cornelii Schoenaei dramata ad Annam Palantiam et Camillam Iambici extemporales. In: Cornelius Schonaeus:[A 11] Terentius Christianus, duabus comoediis additis, Cologne: Gerhard Grevenbroich 1595
  • Contribution in: Ulrich Bollinger / Paulus Schede Melissus (Hrsg.): Nonni Panopolitani poetae Graeci paraphrasis evangelica secundum D. Ioannem, carmine heroico Latino reddita … Adiecti sunt Hymni sacri quator, item argumenta in 6. libros Christiados Vidae, Speyer: Bernhard Albin 1597
  • Infantia, Pueritia, Adolescentia, Virilitas, Senectus und Aetas decrepita. In: Crispin de Passe: ᾿Ανθρωπομορφώσεως εἰκόνες. Nobili ornatissimóque viro Ludouico Perezia clarissimi viri Marci F[ilii] Sal. pl. d. Crispianus Passaeus jnuentor, Cologne: Crispin de Passe 1599 (Digitalisate der Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel)

Dedicated poems[edit]

  • Έπίγραμμα (= Epigram) to Paul Dolscius [Melissus] and Johann Otho, as well as a handwritten Greek "Pentastichon" as an inscription to Bonifacius Amerbach. In: Paul Dolscius: Δαβίδου προφήτου καὶ βασιλέως μέλος / Psalterium prophetae et regis Davidis, Basel: Johannes Oporinus 1555 (Digitalisat und Digitalisat der Universitätsbibliothek Basel)[23]
  • Epitaphivm Annae Grvtherae, Domini Caroli Vtenhouvij, D. à Marckeghem coniugis. In: Gilbert Cousin et al.: Epitaphia, epigrammata & elegiae aliquot doctorum & illustrium virorum, o. O. [Basel: Johannes Oporinus], 1556, p. 105f (Digitalisat der Universitätsbibliothek Basel)
  • ᾿Ιωάννῃ ᾿Οπωρινῷ … μελύδριον σεληναίον (= Mondnächtliches Melydrion für Johannes Oporinus). In: Joachim Camerarius d. Ä.: Commentatio explicationum omnium tragoediarum Sophoclis, Basel: Johannes Oporinus 1556 (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
  • Ad clariss. uiros, Arnoldum Arlenium Peraxylum, & Michaelem Isingrinium, in Ioannis Pierij Valeriani Hieroglyphicῶn libros quinquagintaocto, Epigramma.[A 12] In: Pierio Valeriano: Hieroglyphica, sive, De sacris Aegyptiorvm literis commentarii, Basel: Michael Isengrin 1556 (Digitalisat der Universitätsbibliothek Basel)
  • Idem Graece fideliter expressum, In Bellaicae Mvsae et Latine & Gallicae carmina und Τοῦ αὐτοῦ εἰς Ίοαχεῖμον τὸν Βελλάϊον Άνδεῖνον, ἐπίγραμμα. In: Joachim du Bellay: Poematvm Libri Qvatvor, Paris: Frédéric Morell 1558, pp. 60–62 (Google-Books)
    • (also included in) Xenia, 1568, pp. 76 and 79f (Digitalisat and Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
  • Cantois svr le mesme svbiect, Eivsdem in epithalamii argvmentvm und Eivsdem. In: Joachim du Bellay: Epithalame svr le mariage de tresillvstre Prince Philibert Emanvel, dvc de Savoye, et tresillvstre Princesse Margverite de France, sœvr vniqve dv Roi, et dvchesse de Berry, Paris: Frédéric Morell 1559[24] (Digitalisat der Bibliothèque nationale de France Paris)
    • (Reprint) Joachim du Bellay: Œvres poétiques, Vol. V, Edition critique par Henri Chamard, Paris: Cornély-Hachette 1923, pp. 199–232
  • Den Roethert souckt by Utenhoeve / Alsnu te commen in den hoeve (um 1560). In: Philippe Blommaert: De Nederduitsche schryvers van Gent. I. S. van Doosselaere, Gent 1861, pp. 101f (Digitalisat im Internet Archive)
  • Εἰς Δημοσθένην καὶ ᾿Ιερώνυμον Βόλφιον (= Über Demosthenes und Hieronymus Wolf). In: Hieronymus Wolf (ed.): M. T. Ciceronis libri tres de Officiis, Basel: Johannes Oporinus 1563, p. 1 (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
    • (also included in:) Xenia 1568, p. 106 (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
  • Carolus Utenhovius hospiti. In: Johannes Corputius: Veriss[ima] exactiss[ima]q[ue] topographia Duisburgi urbis, o. O. 1566
    • (Reproduced in:) Günter von Roden: Duisburg im Jahre 1566. Der Stadtplan des Johannes Corputius (Duisburger Forschungen 6), Duisburg: W. Renckhoff 1964
  • Ad eruditiss. medicos, Ivlivm Alexandrinvm, Ioh. Cratonem medicos Caesareos, & Theodorum Zuinggerum Basiliensem, & Iacobum Vtenhouium fratrem Philiatrum.[A 13] In: Luigi Mondella: Theatrvm Galeni, hoc est, Vniuersae medicinae à Medicorum Principe Galeno diffusè sparsimque traditae Promptvarivm, Basel: Eusebius Episcopius Erben 1568 (Digitalisat der Universitätsbibliothek Basel)
    • 2. Ed. Loci commvnes medicinae vniservae, a medicorvm principe Galeno diffvse, sparsimque traditae, Cologne: Johann Gymnich III. 1587
  • Car. Vtenhouij Pleumosij Distichon. In: Georgii Bvchanani Scoti Poetae eximij Francisanus et fratres, Basel: Thomas Guarinus, 1568, unnumbered (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
    • (Reprint) George Buchanan / Nathan Chyträus: Psalmorum Davidis paraphrasis poetica. Herborn: Christoph Raab 1590 (cf. 4. Ed. Herborn: Corvinus 1616 (Google-Books))
  • In Iohan. Sambvcvm Pannonium, ad Iohan. Oporinvm Compatrem Octastichon, Ad Avgvstiss. Romanorvm Imperatorem Maximilianvm II. etc., Ad Evndem, Alivd in Evndem, cvm Anno 1566, die 23 Martij, ad inchoandam de Comitijs Augustae indictis propositionem profisceretur und Alivd in Evndem. In: Martin Brenner[A 14] (ed.): Antonii Bonfinii[A 15] rerum Ungaricarum decades quatuor, Basel: Johannes Oporinus 1568 (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
  • In Adrianvm Turnebvm, In Io. Avratvm Lemouicem[A 16] and Ιωαν. τοῦ Αὐράτου / Εἰς ἄυρατον. In: Adriani Turnebi variorum Poematum silua o. O. [Basel: Thomas Guarinus] o. J. [1568], pp. 2, 120, and 169f (Digitalisat, Digitalisat and Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
  • In illvstrissimi Clivorvm Montivm Ivliacique Ducis, &c. Gvilielmi laudem allusio und In Iohan. VViervm illvstriss. Clivorvm Ducis archiatrum. In: Johann Weyer: De praestigiis daemonum, 2. Aufl. Basel: Johannes Oporinus 1568, pp. 25f (Digitalisat der Herzogin Anna Amalia Bibliothek Weimar) (not included in 1st ed. 1563)
    • (also included in:) Xenia, 1568, pp. 43 und 104f (Digitalisat and Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
    • (French publication) In Ioannem Wiervm illvstriss. Clivorum Dvcis Archiatrum … Epigramma. In: Johann Weyer / Thomas Erastus: Histoires, disputes et discours, des illusions et impostures des diables, des magiciens infames, sorcieres et empoisonneurs, Genf: Jacques Chouet I. 1579 (Digitalisat der Universitätsbibliothek Basel)
  • Εἰς χαλκοτυπίαν μουσῶν μητέρα ….[A 17] In: Wilhelm Xylander (Hrsg.): Stephanus De urbibus, Basel: Johannes Oporinus 1568, unnumbered (Digitalisat der Universitätsbibliothek Basel)
  • Epigramm an ᾿Ιωάννης Λέων-Κλέος (= Johannes Löwenklau). In: Johannes Löwenklau: Ξενοφώντος ἅπαντα τὰ σωζόμενα βιβλία / Xenophontis et imperatoris & philosophi clarissimi omnia, quae extant, opera, Basel: Thomas Guarin 1569 (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
    • 2. ed. Frankfurt am Main: Andreas Wechel 1594
  • Epitaphs on Johannes Oporinus, in Andreas Jociscus:[A 18] Oratio de ortv, vita, et obitv Ioannis Oporini Basiliensis, Straßburg: Theodosius Rihel 1569 (Google-Books)
  • Beginning Distichon. In: Hieronymus Wolf (ed.): Demosthenis et Aeschinis Principum Graeciae Oratorum Opera, Vol. I, Basel: Johannes Herwagen / Eusebius Episcopius 1572, unnumbered (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
Melissus' personal dedication to Utenhove
  • Εἰς παῦλον μέλισσον σχέδιον μελύδριον (= Melydrion über Paulus Melissus Schedius), Idem … secundo Allusionum libro, Vtenhovivs respondet, Responsvm Vtenhovii, Melisso suo mellitissimo, Melisso Laurigero, Melisso V. eruditiss. and Melisso liberrimo. In: Paul Melissus / Felix Fiedler:[A 19] Schediasmata poetica. Item Fidleri Flumina, Frankfurt am Main: Georg Corvinius 1574, unpaginated (Google-Books), pp. 151–153 (Google-Books) and 180–183 (Google-Books)[A 20]
    • (Reprint) in: Janus Dousa / Paulus Melissus: Musae errantes, Frankfurt (Oder): Nikolaus Voltz / Johannes Thymius 1616 (Google-Books)
  • Antiquitatis uberrimae instauratori Huberto Goltzio in amicita Symbolum scripsit Brugis Anno M. D. LXVI. Prid. Id. Aug. In: Hubert Goltzius:[A 21] Caecar Avguvstvs sive Historiae Imperatorvm Caesarvmque Romanorvm ex antiqvis nvmismatibvs restitvtae liber secvndns, Brügge 1574 (Google-Books)
    • (Reprint) in: Hubert Goltzius: Historia Augvsta, Antwerpen: Pieter van Tongeren 1602
  • Contribution in: Paul Melissus: Melissi Schediasmatvm Reliqviae, Frankfurt a. M.: Georg Rab 1575
  • Contribution in: Heinrich Husanus: Henrici Hvsani Ivrisconsvlti Horarvm svccisivarum sive imaginum Mosaicarum Libri dvo. Elegarivm libri totidem, Part II. Jakob Lucius, Rostock 1577, pp. 113f (Digitalisat der Österreichischen Staatsbibliothek Wien)
  • Ad Franciscvm Modivm in Maphei vellus aureum. In: Franciscus Modius: Maphei Vegii Laudensis Astyanax & Vellus Aureum, Cologne: Maternus Cholinus 1579, unpaginated (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
  • In I. Posthii Parerga Poetica. In: Johannes Posthius (ed.): Parerga poetica, Würzburg: Heinrich von Aich 1580
    • 2. Ed. In I. Posthii Parerga Poetica and In Ioannis Posthii Parergorum Poeticorum secundam editionem. In: Johannes Posthius (ed.): Parergorvm poeticorvm, Vol. I, o. O. [Heidelberg]: Hieronymus Commelin 1595, p. 339
  • N. Revsnero Leorino (Neuss, 31. August 1580). In: Nikolaus von Reusner: Emblemata Nicolai Revsneri I[uris]C[onsulenti] partim ethica, et physica: partim vero Historica, & Hieroglyphica, Frankfurt am Main: Johann und Sigmund Feyerabend 1581, pp. 365f[25] (Digitalisat der Universität Mannheim)
  • Ad sereniss. ivxta ac ervditiss. Angliae Reginam Elizabetham, in Alcestin Epigramma. In: George Buchanan (translator and editor): Alcestis Evripidis, Wittenberg: Matthäus Welack 1581, pp. 4f (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
  • Contribution in: Johannes Piscator: Animaduersiones Ioan. Piscatoris Arg. in Dialecticam P. Rami, Frankfurt am Main: Andreas Wechel 1582
    • 2. Ed. Frankfurt am Main: Andreas Wechel 1593
  • Virtvte generisqve aviti imaginib. ivxta claro Christophoro à Wylich Gronsteinij Domino.[A 22] In: Pierre Boaistuau: Le Théàtre Dv Monde … / Weltlicher Schawplatz …, Würzburg: Heinrich von Aich 1588 (Google-Books)
  • Contribution in: Giovanni Mariani: Antigramma Respondens ad Programmati M. Oveni Gyntheri, quo P. Ramum caussa indicta, Frankfurt am Main: Johann Wechel 1589
  • Contribution in: Hugo Donellus: Commentarii de iure civili, Frankfurt am Main: Andreas Wechel 1589
    • 2. Ed. Commentariorum Iuris Civilis Libri viginti octo, hrsg. von Scipione Gentili, Hannover: Andreas Wechel / Claude de Marne / Johannes Aubry 1612
  • Epigram ex Allusionum eius libro secundo. In: Suffridus Petrus: De Frisorvm antiqvitate et origine libri tres, Cologne: Arnold Mylius 1590 (Google-Books)
  • Ad N. Revsnervm. In: Nikolaus von Reusner: Opervm Nicolai Revsneri Leorini Silesii ivirisconsvlti et consiliarii Saxonici, Vol. III, Jena: Tobias Steinmann 1593, p. 180 (Digitalisat der Universität Mannheim)
  • Epigram. In: Suffridus Petrus: De scriptoribvs Frisiae, Decades xvj. & semis, Cologne: Heinrich Falkenburg 1593 (Google-Books)
  • Εὐχὴ γαμική, Musicis numeris donanda, & in conuiuio canenda. In: Janus Gruter et al.: Epithalamia Marquardi Freheri Marq. f. Hieron. n. et Catharinae Wierae Henr. f. Johan. n. Heidelberg 1593, p. 43 (Digitalisat der Universitäts- und Stadtbibliothek Köln)
  • Contribution in: Matthias Quad / Georg Sabinus: Evropae totivs orbis terrarvm partis praestantissimae, vniversalis et particvlaris descriptio, Cologne: Lambert Andreae 1594/96
  • Epigram for Petrus Ramus, in: Rudolph Snellius: Commentarius doctissimus in dialecticam Petri Rami, Herborn: Christoph Raab 1592 (Digitalisat der Staatsbibliothek Berlin)
    • 2. Ed. Herborn: Christoph Raab 1595
  • Contribution in: Paulus Schede Melissus (ed.): Martino Braschio et Anne Schachtiae, Sponsis Gratulantur amici exteri, Rostock: Augustin Ferber d. Ä. 1595
  • In idem. In: Jakob Monau (ed.): Symbolvm Iacobi Monawi. Ipse faciet variis variorvm avctorvm carminibus expressvm et decoratvm. Cum nonnullis appendicibus, Görlitz: Johannes Rhamba 1595, pp. 222f (Digitalisat der Universitäts- und Landesbibliothek Sachsen-Anhalt)
  • Contribution in: Georg Piterich: Annus ecclesiasticus, Frankfurt am Main: Nikolaus Basse 1596
  • Ad genere a vito propriaque nobilem virtvte Lodovicvm Perez Marco satvm.[A 23] In: Giovanni Botero: Commentariolus parallelos, sive Libellus assertorius … Cum Karoli Vtenhovij Neochthonis Praefatione …, Cologne: Lambert Andreae 1597, unpaginated (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
  • Fastos in Immanvuelidae Dimetrii, Caroli Vtenhouij Octostichon Neochtonis. In: Emanuel van Meteren: Historia Belgica Nostri Potissimvm Temporis, o. O. [Cologne] 1598, unpaginated (Google-Books)
  • Clarissimis Viris Simoni Toelmanno IC. & Georgio Loysio LL. Cand., K. V. N. In: Georg Loysius:[A 24] Pervigilium Mercurii, in quo agitur de praestantissimis peregrinantis… Praeterea … carmina … à Ios. Scalingero, Iul. Caes. F., Iano Dousa, & Karol[o] Kar[oli] Utenhovio F[ilii] scripta, Hof 1598
    • 2. Ed. Speyer: Bernhard Albin 1600 (and further editions)
  • Praise poems on Jacob Melsdorp. In: Jacob Melsdorp: Artis Scribendi scite quasi libamentum, Cologne 1598
  • Katharinae VVierae Freheriados Manibvs. In: Marquard Freher: De Lvctv Minvendo, Et Desiderio Praemissae Conivgis Solando, Epistola Ad Iohannem Mvnstervm, Praefectum VViedanum. Epitaphium Catharinae Wierae. Heidelberg 1599 (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München)
  • Ad D. Antonivm Dvnkivm. In: Anton Dunck:[A 25] Carmina, Pietate, Virtute, Doctrina ornatissimo Dn. Antonio Dvnckio Venlonio Belgae … Heinrico Ivsto rectore … Petro Ryffio,… in inclyta Rauracorum academia, per … Casparvm Bavhinvm, Basel: Johann Schröter 1600 (Digitalisat der Universitätsbibliothek Basel)

Translations of poetry[edit]

Correspondence[edit]

Links[edit]

Literature[edit]

Notes[edit]

References[edit]

[[Category:1600 deaths]] [[Category:1536 births]] [[Category:People from Düsseldorf]] [[Category:People from Cologne]] [[Category:People from Basel]] [[Category:Calvinist and Reformed Christians]] [[Category:16th-century literature]] [[Category:Renaissance humanists]] [[Category:Author]]

  1. ^ W. J. C. van Hasselt 1862, S. 288 Anm. 2, nennt 1608 als Sterbejahr und hält die Angabe „1600“ in David van Hoogstraten / Jan Lodewyk Schuer / Louis Moreri: Groot algemeen historisch, geographisch, genealogisch en oordeelkundig woordenboek, Amsterdam u. a. 1733, s. v., auf das sich die Sekundärliteratur in der Regel bezieht, für einen Druckfehler; vgl. aber Matthias Quad: Teutscher Nation Herligkeitt. Wilhelm Lutzenkirchen, Köln 1609, S. 424; M. Adam 1615, S. 445 (Daten in ausgeschriebenen Wörtern) u. a.
  2. ^ Vgl. L. W. Forster: Charles Utenhove, 1977, bes. S. 77 Anm. 1, 84f Anm. 7, 87-89 und 98.
  3. ^ Vgl. L. W. Forster: Charles Utenhove, 1977, bes. S. 77 Anm. 1, 84f Anm. 7, 87-89 und 98.
  4. ^ Vgl. Antonia Deloina ex Graeco C. V. Camilla Morella Interprete. In: Xenia, S. 67.
  5. ^ Xenia, S. 108; wird auch Étienne Jodelle (1532–1573) oder Théodore de Bèze (1519–1605) zugeschrieben.
  6. ^ Philip Ford: An Early French Renaissance Salon: The Morel Household. In: Renaissance and Reformation 28 (2004), S. 9–20 (Online-Ressource, abgerufen am 29. Juni 2011).
  7. ^ Remaines, concerning Britaine, London: John Legatt 1614, S. 173 (Google-Books).
  8. ^ Geboren in Odenkirchen; Testament vom 30. September 1604 im Historischen Archiv der Stadt Köln (Best. 110F, U/265).
  9. ^ Vgl. Landesarchiv NRW Abteilung Rheinland Duisburg (Reichskammergericht, 737, Az. B 2000/5980 u. a.).
  10. ^ Vgl. Ernst von Oidtman: Die Herren von Vlodorp, Erbvögte zu Roermond. In: Zeitschrift des Aachener Geschichtsvereins 8 (1886), S. 125–147, bes. S. 138f [z. T. etwas ungenau].
  11. ^ Vgl. L. W. Forster: Charles Utenhove, 1977, bes. S. 77 Anm. 1, 84f Anm. 7, 87-89 und 98.
  12. ^ Vgl. M. Adam 1615, S. 445
  13. ^ J. A. van Dorsten: Poets, Patrons, and Professors. 1962.
  14. ^ Vgl. L. W. Forster: Charles Utenhove, 1977, bes. S. 77 Anm. 1, 84f Anm. 7, 87-89 und 98.
  15. ^ Stevenson, Jane (2005). Women Latin Poets: Language, Gender, & Authority from Antiquity to the Eighteenth Century. Oxford, UK: Oxford University Press. pp. 240, 244f. ISBN 978-0-19-922973-4.
  16. ^ „Dictante Karolo Anna ab Vtenhouia scribebat Vtenhouio“ in: Cornelius Schoneus 1595; vgl. Hans van de Venne: Cornelius Schoneus 1541-1611. A Bibliography of His Printed Works II. In: Humanistica Lovaniensia 33 (1984), S. 206–314, bes. S. 210; vgl. auch „Karolus Vtenhovius, Kar[oli] F[ilius] Neochthonij Dominus, dictabat“ in: Anton Dunck 1600.
  17. ^ Vgl. Ιω. Αὐράτου (Jean Dorat): Εἰς Καλλιμάχον Καρόλου τὸν Οὐθὲν-ὁ-βίος. In: Xenia, 1568, S. 119 (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München).
  18. ^ Vgl. Paul Oskar Kristeller (Hrsg.): Iter Italicum, Bd. III, Leiden: Brill 1983, S. 326f (Google-Books); Bd. IV, Leiden: Brill 1983, S. 60 (Google-Books).
  19. ^ Stammbuch von Johann Radermacher d. Ä. (1560-1620); vgl. Karel Utenhove in: „digitale bibliotheek voor de nederlandse letteren“ (abgerufen am 17. Februar 2011).
  20. ^ Aus Wesel („Wesaliensis“), ab 1571 bis 1602 Rentmeister des bergischen, 1593 bis 1607 an den Grafen Simon VI. zur Lippe verpfändeten Amtes Beyenburg, ab 1584 auch Richter in Barmen; vgl. Staatsarchiv Detmold (Bestand L 51 Auswärtiger Besitz, Nr. 1 Akten der Lippischen Pfandschaft zu Beyenburg).
  21. ^ Auch Adolph Sundermann, ab 1590 reformierter Pfarrer in Radevormwald, 1628 auf Veranlassung des Jesuitenpaters Arnold von Grotfeld und Herzogs Wolfgang Wilhelm von Pfalz-Neuburg verhaftet, gestorben im Gefängnis in Kaiserswerth.
  22. ^ Siehe oben. Die Übersetzung Utenhoves beruhte vermutlich auf der zeitgleichen Edition Καλλιμάχου Κυρηναίου ὕμνοι. In: Οἱ της ἡρωικής ποιήσεως πρωτεύοντες ποιηταί, καὶ ἄλλοι τινές. Poetae Graeci principes heroici carminis, & alii nonnulli, o. O. [Genf]: Henricus Stephanus 1566, S. 153–181 (Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München).
  23. ^ Exemplar FNP IX 18 Nr. 1 der Universitätsbibliothek Basel; vgl. Frank Hieronymus: Griechischer Geist aus Basler Pressen, Basel 2003 (Archived (Date missing) at ub.unibas.ch (Error: unknown archive URL) der Universitätsbibliothek Basel).
  24. ^ Vgl. Margarethe Zimmermann: Europäische Netzwerke und Kulturtransfer im Familien-Salon des Jean de Morel und der Antoinette de Loynes. In: Dorothea Nolde / Claudia Opitz (Hrsg.): Grenzüberschreitende Familienbeziehungen, Köln / Weimar / Wien: Böhlau Verlag 2008, S. 157–175, bes. S. 167.
  25. ^ Vgl. Zimmermann 2008, S. 154f: N. Revsneri Sursum Corda. Emblema XXXIX. Ad Carolum Utenhouium Patr. Gaudauensem (Digitalisat der Universität Mannheim).


Cite error: There are <ref group=A> tags on this page, but the references will not show without a {{reflist|group=A}} template (see the help page).